Tiết trời lạnh lạnh, ngồi giao hội ăn đồ nướng nói năm ba câu chuyện là gu của nhiều người. Các món nướng lề đường có giá cả phải chăng, đa dạng về chủng loại được rất nhiều người ưa chuộng. Tuy nhiên, cũng giống như những món ăn đường phố khác thì nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm từ các món nướng hò vẫn luôn tiềm tàng.
1. Số ca ngộ độc thực phẩm gia tăng trong tháng 11/2020 so với cùng kì 2019
Theo mỏng từ Tổng cục Thống kê cho biết, tính tới tháng 11/2020, trên cả nước đã xảy ra 90 vụ ngộ độc thực phẩm. Trong đó có 2254 người bị ngộ độc và 22 ca tử vong. Số liệu này so với cùng kì năm 2019 có dấu hiệu tăng cao hơn, đặc biệt là về số ca tử vong.
Thống kê tình hình ngộc độc thực phẩm tháng 11/2019 và tháng 11/2020 (Ảnh: Tổng cục Thống kê)
nguyên cớ gây ra tình trạng ngộ độc thực phẩm có thể chia thành 4 nhóm chính sau:
– Ngộ độc thực phẩm do kí sinh trùng chả hạn như vi khuẩn, độc tố của vi khuẩn
– Ngộ độc do ăn phải các loại thực phẩm đã có sẵn các chất độc hại
– Ngộ độc do bị nhiễm độc từ kim loại nặng hay tồn dư các loại thuốc bảo vệ thực phẩm hay chất phụ gia thực phẩm
– Ngộ độc do chế biến mất vệ sinh, ăn phải thực phẩm ôi thiu,..
2. Mối nguy hại tiềm ẩn từ món nướng thềm!
2.1. Nguy cơ gây ung thư do ăn không đúng cách
GS.TS Trần Đáng (Nguyên Cục trưởng Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm) cho biết, món nướng kể cả nướng than, điện,.. đều nằm trong nhóm thực phẩm có nguy cơ gây ra ung thư hàng đầu nếu không ăn đúng cách. Nhưng rất tiếc, đây lại là món ăn yêu thích của nhiều gia đình, đặc biệt là khi vào mùa đông.
căn nguyên đồ nướng được kê vào top thực phẩm gây ung thư là do khi các loại thịt lợn, thịt bò hay gia cầm được nướng ở nhiệt độ cao sẽ hình nên các amin dị vào và hydrocarbon đa vòng thơm.
+ Amin dị vòng: hình thành khi axit amin, chất đường, các hợp chất trong cơ thịt gọi là creatine trong thực phẩm phản ứng với nhiệt độ cao
+ Hyrocarbon đa vòng thơm: hình thành phê duyệt quá trình mỡ của thịt xúc tiếp với lửa nóng, mặt bếp nướng,.. sinh ra cháy, khói rồi bám lên bề mặt đồ nướng.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các amin dị vòng và hydrocarbon đa vòng thơm khi hấp thu phải có thể gây ra hiện tượng đột biến gene và gây ra bệnh ung thư. Những loại ung thư phổ biến có thể kể đến như ung thư ruột, ung thư abfng quang, ung thư thận,… Thậm chí những hóa chất này còn có tác hại tới hệ tâm thần và tới khả năng sản xuất của nam giới giả dụ tiêu thụ thẳng tuột.
Protein từ thịt bị nướng ở nhiệt độ cao sẽ sinh ra các amin dị vòng gây ung thư (Ảnh Ảnh minh họa: Internet)
Đồng quan điểm với GS.TS Trần Đáng, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (giảng sư Viện Công nghệ sinh vật học và Thực phẩm) nói thêm, khi nướng ở nhiệt độ trên 500 độ C, kể cả là bếp gas, bếp thân hay beeso điện đều sẽ sản sinh ra hợp chất BAH (hydrocacbon đa vòng PAH – Polycyclic Aromatic Hdrocacbon).
Bên cạnh đó, nhưng amin dị vòng sẽ bị đốt cháy với nhiệt độ trên 650 độ C (protein bị đốt cháy) sẽ sinh ra chất gây ung thư, đặc biệt nguy hiểm với sức khỏe người ăn.
2.2. Khâu chế biến không bảo đảm
Nguy cơ ngộ độc thực phẩm từ các món nướng lề đường có thể đến từ quá trình sơ chế và chuẩn bị thực phẩm không được kiểm soát chặt chịa. Đó là chưa kể tới cội nguồn thực phẩm hay dụng cũ, dầu mỡ chiên rán dùng nhiều lần rất khó kiểm soát ở những tiểu thương tham lợi nhuận.
Bà Hoàng Thị Minh Thu, nguyên Phó Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội cho biết, những món nướng hạ phổ biến như chân gà, nầm bò, nầm lợn, lòng lợn,.. khi chế biến đòi hỏi phải sơ chế cực kì cẩn thận mới loại bỏ được những kí sinh trùng và vi khuẩn.
Việc kiểm soát quy trình sơ chế thực phẩm ở các hàng quán thềm còn nhiều khó khăn (Ảnh minh họa: Internet)
phải không loại bỏ được hết thì nguy cơ bị ngộ độc là rất cao. Người ăn có thể bị đi tả, kiết lị, nhiễm trùng ruột,..
Chưa kể đến, cơ sở các quán nướng lề đường thường trợ thời, nguồn nước hạn chế nên khâu sơ chế thực phẩm vẫn chưa kiểm soát được chặt chém bà Minh Thu cho biết thêm.
2.3. nguồn gốc thực phẩm trở thành vấn đề đáng lo ngại
Vào thời điểm cuối năm, tình hình nhập lậu thực phẩm nguồn cội kém chất lượng đang diễn ra khôn xiết phức tạp với nhiều mánh khoé tinh tướng hơn đối phó với đội quản lý thị trường. PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh cho biết, nội tạng động vật hay thực phẩm dùng cho các món nướng nói chung có đề nghị cao về bảo quản để không bị nhiễm khuẩn, giữ được độ sạch và tươi mới.
nên chi mà khi chuyên chở giả dụ không chú ý sẽ rất dễ xảy ra tình trạng nhiễm khuẩn, khi giao tới các hàng quán nếu chẳng may ăn phải sẽ rất dễ bị ngộ độc do các vi khuẩn có hại sinh sôi như Salmonella, E.Coli, Listeria monocytogenes hay tụ cầu trùng… gây ngộ độc thực phẩm, nôn ói, tiêu chảy…
3. Làm cách nào để có thể ăn món nướng mà vẫn an toàn cho sức khỏe?
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh nói, để đảm bảo an toàn sức khỏe khi ăn các món nước, bạn nên lưu ý tới các vấn đề sau:
– Tuyệt đối không ăn phần thịt bị cháy, thịt chuyển màu hoặc thịt quá cứng
– Khi nướng thì cần để ý tới nhiệt độ cũng như thời gian nướng
– phương tiện dùng để nướng cần phải sạch sẽ
– Bếp nướng nên chọn loại bếp nướng halogen ánh sáng hay các lò nướng chân không đa dụng, sử dụng hơi nóng để giúp làm chính thực phẩm. Những loại bếp này sẽ không sản sinh ra các loại khí độc hại cho môi trường xung quanh.
Có thể tự mua thực phẩm về chế biến tại nhà để đảm bảo vệ sinh (Ảnh: Internet)
Ngoài ra, GS.TS Trần Đáng cũng lưu ý thêm về chừng độ cũng như tần suất ăn các món nướng như:
– Không nên ăn quá nhiều, chỉ nên ăn 1 lần trong vài tuần rồi dừng lại để thân có thời kì đào thải bớt độc tố ra bên ngoài
– Tốt nhất nên tự mua thực phẩm về và nướng tại nhà. Còn nếu không có điều kiện làm tại nhà thì khi chọn quán nướng lề đường nên chú ý tới điều kiện vệ sinh, màu của đồ nướng được mang ra, mùi có bị ôi thiu hay không,… chọn lọc các cơ sở có chứng thực an toàn thực phẩm để tránh rủi ro.
